Штотуку се вработивте – кои податоци вашиот работодавач може (и не може) да ги побара од вас?

Вработувањето во нова компанија носи многу прашања, а едно од нив е – кои лични податоци работодавачот има право да ги бара од вас? Додека одредени информации се неопходни за склучување на договор и законско пријавување, постојат и податоци што не смеете да ги споделувате, дури и ако ви бидат побарани.

🔹 Кои податоци се задолжителни?

За да работодавач ве вработи и пријави во соодветните институции, истиот мора да побара одредени основни податоци:

✔️ Име и презиме – за да ве идентификува како работник

✔️ Адреса на живеење – за административни и даночни потреби

✔️ Матичен број (ЕМБГ) – за пријава во Фондот за здравствено и пензиско осигурување

✔️ Банкарска сметка – за исплата на плата

✔️ Доказ за образование или квалификации – ако се релевантни за работната позиција

✔️ Потврда за здравствена способност – само за позиции каде што тоа е законски потребно (на пример, работа во прехранбената индустрија, транспорт, здравство)

📝 Важно: Работодавачот има право да ги обработува овие податоци само заради исполнување на законските обврски и не смее да ги користи за друга цел без ваша согласност.

🚫 Кои податоци НЕ СМЕЕ да ги бара?

Иако некои компании понекогаш сакаат да „дознаат повеќе“ за своите вработени, постојат податоци што работодавачот не смее да ги бара, бидејќи тоа би претставувало повреда на приватноста:

❌ Семејна состојба или планови за деца – дали сте во брак, дали имате или планирате деца не треба да биде од интерес за работодавачот

❌ Политички или верски уверувања – работодавачот нема право да поставува прашања за вашите лични уверувања

❌ Медицински податоци – освен ако не се релевантни за работната позиција (на пр., дали можете безбедно да извршувате физички работи)

❌ Биометриски податоци (отисоци, препознавање лице) – освен ако вие не дадете експлицитна согласност и ако нивната употреба е оправдана

❌ Приватни социјални мрежи – работодавачот не смее да бара пристап до вашиот личен профил на Facebook, Instagram и слични платформи

🔹 Ако некој од овие податоци ви биде побаран, имате право да одбиете и да побарате објаснување зошто тие се потребни.

🔐 Како треба да се заштитат вашите податоци?

Дури и кога работодавачот собира легитимни податоци, тие мора да бидат заштитени според Законот за заштита на личните податоци. Ова значи дека:

✔️ Достап до вашите податоци треба да имаат само овластени лица (HR оддел, сметководство)

✔️ Работодавачот не смее да ги чува вашите податоци подолго од потребното (на пр., податоците за плата мора да се чуваат одреден период, но не и бесконечно)

✔️ Доколку се обработуваат чувствителни податоци (на пр. здравствени податоци), мора да има дополнителни мерки за безбедност.

💡 Заклучок:

Во текот на процесот на вработување, работодавачите имаат право да побараат одредени информации за вас, но тоа не значи дека треба да ги споделите сите лични податоци што ќе ви ги побараат.

*

Вашата приватност е важна – зачувајте ја! ✅

  **

Напомена: Овој текст е подготвен исклучиво за информативни цели и не може да се смета за правен совет или упатство за конкретно постапување. Правните прашања се сложени и секој случај има свои специфики кои мора да се разгледуваат поединечно. Токму поради тоа ви предлагаме да се консултирате со стручно лице- Адвокат кои може да најде уникатно решение за вашето правно прашање.